ECG Elektroden Plaatsen
07/11/2023
Het plaatsen van ECG elektroden wordt vaak verkeerd gedaan. Om een correct elektrocardiogram te bekomen is het nochtans ontzettend belangrijk dat de ECG elektroden op de juiste locatie worden geplaatst.
Onderzoek toonde aan dat bij zo'n 50% van de ECG's V1 en V2 te hoog stonden en in bijna 1 op 3 gevallen stonden 1 of meer precordiale elektroden te laag of lateraal niet op de juiste plaats. Het belang van een juiste plaatsing van de ECG elektroden is nochtans bijzonder groot: een foutieve plaatsing kan leiden tot een foutieve diagnose!
Om de elektrodenkabels makkelijker te herkennen wordt vaak met kleurcodes gewerkt: elke elektrodenkabel heeft een eigen kleur. Helaas worden 2 verschillende systemen door elkaar gebruikt:
- IEC (International Electrotechnical Commission)
Deze kleuren van de ECG elektroden wordt in Europa en de meeste andere landen gebruikt. - AHA (American Heart Association)
De kleurcodes van elektroden die in de Verenigde Staten worden gebruikt.
Bovendien is de benaming van iedere elektrode anders!
De aanwezigheid van één witte elektrode leert je meteen met welk systeem je te maken hebt, die kleur komt enkel voor in het Amerikaanse systeem (voor de perifere rechter arm-elektrode). Ook hier is echter weer een jammerlijke uitzondering: sommige (oudere) kabels die het IEC systeem gebruiken, gebruiken voor alle precordiale elektroden de witte kleur! In het Amerikaanse systeem bestaat dit ook, maar zijn deze dan weer bruin.
Hoewel de precordiale elektroden in het IEC systeem worden aangeduid met de letter C (van Chest) en in het AHA systeem met de letter V (die ook gebruikt wordt voor de precordiale afleidingen - zie onder), worden deze letters in beide systemen door elkaar gebruikt.
Plaatsing ECG elektroden
Bij een klassiek 12-kanalig ECG worden de elektroden als volgt geplaatst (waarbij links en rechts moeten gezien worden van uit het standpunt van de patiënt):
| Elektrode IEC | IEC kleur | Plaatsing | AHA kleur | AHA elektrode |
|---|---|---|---|---|
| 6 precordiale of borstelektroden | ||||
| C1 | rood | vierde intercostaal ruimte rechts van het sternum | rood | V1 |
| C2 | geel | vierde intercostaal ruimte links van het sternum | geel | V2 |
| C3 | groen | halfweg C2 en C4 | groen | V3 |
| C4 | bruin | vijfde intercostaal ruimte, midclaviculairlijn | blauw | V4 |
| C5 | zwart | halfweg C4 en C6 | oranje | V5 |
| C6 | paars | mid-axillair, op dezelfde hoogte als C4 | paars | V6 |
| 4 perifere of extremiteitselektroden | ||||
| L (Links) | geel | linkerarm (vaak aan de pols, maar mag ook bovenaan de arm) | zwart | LA (Left Arm) |
| R (Rechts) | rood | rechterarm (vaak aan de pols, maar mag ook bovenaan de arm) | wit | RA (Right Arm) |
| N (Neutraal) | zwart | neutraal - kan in principe overal op het lichaam, maar typisch aan het rechterbeen (vaak aan de enkel, maar mag ook bovenaan het been) | groen | RL (Right Leg) |
| F (Foot) | groen | voet - linkerbeen (vaak aan de enkel, maar mag ook bovenaan het been) | rood | LL (Left Leg) |
Een relatief vaak voorkomende fout is dat de perifere ECG elektroden aan de verkeerde kant worden geplaatst of worden omgewisseld. Een vaak gebruikt mnemotechnisch hulpmiddeltje voor de juiste plaatsing van de perifere elektroden is: "de zon (geel - linkerarm) schijnt op het gras (groen - linkerbeen) en het vuur (rood - rechterarm) staat boven de aarde (zwart - rechterbeen)", of ook wel "de zon staat boven het gras, zoals de kardinaal (rood) boven de pastoor (zwart)" of "de Ferrari (rood) op de weg (zwart)".
Afleidingen
Met de 10 elektrodes worden de 12 afleidingen van het elektrocardiogram gegenereerd. Een afleiding geeft het elektrisch potentiaalverschil weer tussen 2 of meer elektrodes. Voor de precordiale elektrodes wordt het elektrisch potentiaalverschil berekend met de berekende Wilson's central terminal (WCT): (L+R+F)/3.
De presentatie van de afleidingen gebeurt klassiek in 2 kolommen van 6 afleidingen:- I: linkerarm - rechterarm
- II: linker voet - rechterarm
- III: linker voet - linkerarm
- aVR (augmented, Voltage Right arm): (afleiding I - afl. III)/2
- aVL (augmented, Voltage Left arm): (afleiding I + afl. II)/2
- aVF (augmented, Voltage Foot): (afleiding II + afl. III)/2
- V1: C1 - WCT
- V2: C2 - WCT
- V3: C3 - WCT
- V4: C4 - WCT
- V5: C5 - WCT
- V6: C6 - WCT
Soorten ECG elektroden
Er bestaan verschillende oplossingen om de elektrocardiogramsignalen van het hart naar het ECG apparaat te sturen:
Welk type elektroden men ook gebruikt, de plaatsing van de elektrode op de huid blijft uiteraard altijd hetzelfde.
Aanverwant artikel: storingen op het ECG.