Spirometer Calibreren: nuttig of overbodig?

04/04/2022

Spirometers moeten gecalibreerd of geïjkt worden, dat is altijd zo geweest. Of toch niet? Het hangt voornamelijk af van het meetprincipe van de spirometer.

De eerste elektronische spirometers werkten volgens het principe van de pneumotachometer, een type dat nog steeds vaak gebruikt wordt. Deze spirometers meten een verschil in luchtdruk voor en na een weerstand. Bij het blazen in de spirometer treden deze drukverschillen op door het Venturi principe: snellere luchtdoorstroming (flow / debiet) leidt tot een lagere luchtdruk. De meting is echter sterk afhankelijk van de omgevingstemperatuur, luchtdruk, luchtviscositeit (dichtheid of stroperigheid van de omgevingslucht) en vochtigheid. Daarom moeten deze spirometers altijd gecalibreerd worden. Gezien de omgevingsfactoren dagelijks kunnen veranderen gebeurt deze calibratie best dagelijks. Het calibreren zorgt er dan voor dat wordt gecorrigeerd voor deze variabelen.

Turbine spirometers werken echter volgens een volledig ander principe. Bij een turbine spirometer wordt de luchtstroming omgezet in het draaien van de turbine: de turbine gaat sneller of trager draaien naargelang het debiet. De draaisnelheid van de turbine is niet afhankelijk van omgevingsfactoren.... met 1 uitzondering: grote schommelingen in omgevingstemperatuur kunnen een kleine invloed hebben op de inspiratoire waardes (niet op expiratoir, gezien de lucht die uit de longen komt lichaamstemperatuur heeft). Dit wordt opgevangen door een thermometer in de toestellen die dan hiervoor kunnen corrigeren.

De turbines zijn bovendien zeer licht en van zeer harde materialen gemaakt (rollagers van synthetisch saffier met zeer lage wrijvingscoëfficiënt, hard-metalen as), zodat er geen slijtage kan optreden.

Omwille van bovenstaande redenen is het dus niet nodig om een turbinespirometer te calibreren.

Toch calibreren?

Een andere functie van het calibreren is nagaan of de spirometer nog correct werkt. Is dit dan een goede reden om jaarlijks toch een calibratie van de spirometer te laten uitvoeren?

Indien men enkel het correct functioneren van het toestel wil nagaan kan men de spirometer regelmatig "fysiologisch" calibreren. Hiermee bedoelt men dat dezelfde persoon regelmatig een spirometrietest uitvoert (bijvoorbeeld elke 3 of 6 maanden). Indien de spirometriewaarden constant blijven is men verzekerd van een correcte werking van het toestel. Als de spirometriewaarden slechter wordt, kan een probleem met de turbine of met het toestel hiervan de oorzaak zijn. In dat geval zal de calibratie van het toestel het probleem niet verhelpen. Bij een fysiologische calibratie dient wel rekening gehouden te worden met de natuurlijke variatie die bestaat bij spirometrietesten die worden uitgevoerd door dezelfde persoon op verschillende tijdstippen. Naar onze mening is die echter klein genoeg om duidelijke problemen met de turbine te detecteren.

In sommige gevallen leggen audits of wettelijke eisen een jaarlijkse calibratie op en kan men dus moeilijk rond de procedure heen. Daarom bieden alle spirometers de mogelijkheid tot calibreren aan, zelfs indien het strikt genomen niet altijd nodig is.

Hoe een spirometer calibreren?

Een spirometer wordt gecalibreerd met een calibratiespuit, typisch met een volume van 3 liter. Met aangepaste software, aangeleverd door de fabrikant van de spirometer, kunnen dan een aantal testen met de calibratiespuit worden uitgevoerd en wordt nagekeken of het toestel ook daadwerkelijk 3 liter meet, en dit voor de verschillende debieten.

Na de calibratie van de spirometer wordt een rapport gegenereerd met de gemeten resultaten. De mogelijkheid om de calibratie aan te passen moet aanwezig zijn als de resultaten afwijkingen laten zien.

Calibratie spirometer door extern bedrijf

Omwille van de omslachtigheid van de procedure, de ervaring van het uitvoeren en de prijs van de benodigde materialen voor een juiste calibratie, besteden veel bedrijven dit uit aan externe partners.

Indien u op zoek bent naar een bedrijf dat de calibraties voor u kan verzorgen kan u ons altijd contacteren.

Wij bieden calibratie van de meeste turbinespirometers aan als dienstverlening.