Hypertensie - Hoge bloeddruk
Hypertensie of een te hoge bloeddruk is een risicofactor om hart- en vaatziekten te krijgen. Op deze pagina proberen we enkele veelgestelde vragen over bloeddruk en hypertensie te beantwoorden. Klik op een vraag om het antwoord te zien.
De bloeddruk is de druk die op het bloed in de bloedvaten staat. De bloeddruk wordt onder meer veroorzaakt door de slagkracht van het hart, de totale hoeveelheid bloed in het lichaam en de elasticiteit van de bloedvaten.
De bloeddruk bestaat uit 2 waarden: een bovendruk (systolische bloeddruk) en een onderdruk (diastolische bloeddruk).
De bloeddruk wordt uitgedrukt in millimeter kwik (mm Hg) en bestaat uit 2 waarden: de systolische bloeddruk of bovendruk en de diastolische bloeddruk of onderdruk. De systolische bloeddruk is de druk die ontstaat wanneer het hart het bloed in de slagaders pompt. De diastolische bloeddruk is de druk die ontstaat wanneer het hart zich terug vult met bloed na de hartslag.
Hypertensie of een te hoge bloeddruk ontstaat wanneer de bloeddruk gedurende een belangrijk deel van de dag hoger is dan normaal. Dit kan gevaarlijk zijn want men heeft vastgesteld dat hypertensie een risico is voor het krijgen van hart- en vaatziekten.
Een normale bloeddruk in rust is lager dan 140/90. De systolische waarde ligt dus onder 140 mm Hg en de diastolische waarde is lager dan 90 mm Hg.
De bloeddruk kan zeer sterk schommelen gedurende de dag, afhankelijk van stress, fysieke inspanning en tijdstip. Zo is de bloeddruk 's nachts lager dan overdag.
Hypertensie of verhoogde bloeddruk heeft men wanneer de bloeddruk gedurende een deel van de dag hoger is dan de vooropgestelde waarden. Verschillende meningen bestaan hierover en uw arts kan u het beste hierover inlichten.
Een hulpmiddel om tot een juiste diagnose te komen is het gebruik van een 24 uren bloeddrukholter. Dit toestel meet de bloeddruk 2 tot 6 maal per uur gedurende 24 uren. De arts heeft hiermee een beter beeld van de schommelingen van de bloeddruk van de patiënt gedurende de dag.
Men heeft vastgesteld dat mensen met te hoge bloeddruk (hypertensie) een verhoogd risico hebben op hart- en vaatziekten, zoals trombose, beroerte, hartinfarct of angor.
Men schat dat er wereldwijd 1 miljard mensen te kampen hebben met "hypertensie"!
De bloeddruk waarden worden gemeten door een arts met een kwik bloeddrukmeter en de stethoscoop. De bloeddruk wordt gemeten bij de patiënt in rust. De patiënt mag geen koffie drinken of fysieke inspanning leveren tot enkele uren voor de test en moet gedurende minstens vijf minuten in volledige rust zijn voor de test.
De arts plaatst de cuff van de bloeddrukmeter op de linkerbovenarm van de patiënt en pompt de cuff op tot een zeer hoge waarde (bijv. 250 mm Hg), zodat er geen bloeddoorstroming meer mogelijk is naar de onderarm. Dan laat hij de cuff langzaam leeglopen terwijl hij met de stethoscoop luistert naar de slagader van de arm, net onder de cuff. Als er terug bloeddoorstroming mogelijk is, onstaan er wervelingen in de slagader van de onderarm, die de arts hoort met de stethoscoop: de systolische bloeddruk of bovendruk.
Bij het verder leeglaten van de cuff ontstaat een tweede werveling die de arts kan horen door de stethoscoop: de onderdruk of diastolische bloeddruk.
Het meten van de bloeddruk door de arts is nog steeds de gouden standaard voor het meten van bloeddruk: alle andere methoden worden hieraan getoetst.
De meest voorkomende oorzaak van hypertensie is de essentiële hypertensie: verhoogde bloeddruk zonder dat er een reden (onderliggende ziekte) hiervoor gevonden wordt. Ongeveer 95% van alle gevallen van hypertensie zijn essentiële hypertensie. Het juiste werkingsmechanisme van deze aandoening kent men niet, maar ongetwijfeld spelen er erfelijke oorzaken mee, aangezien dit een familiale aandoening blijkt te zijn. Ook de levensstijl zou een belangrijke rol spelen: zwaarlijvigheid, een zittende levensstijl en overmatige alcoholconsumptie kunnen de bloeddruk verhogen.
Minder voorkomende oorzaken van een verhoogde bloeddruk kunnen zijn: hormonale aandoeningen (oa. diabetes), nierziekte en aandoeningen van de bloedvaten.
De prevalentie (het voorkomen) van hypertensie stijgt met de leeftijd.
Duursporters hebben een lagere bloeddruk dan andere mensen.
White Coat Hypertension of witte jas hypertensie is een fenomeen dat zich voordoet bij vele patiënten. De aanwezigheid van een arts lokt bij vele mensen een (onbewuste) spanning uit. Deze stress veroorzaakt een verhoging van de bloeddruk, zodat men verkeerdelijk kan denken dat de patiënt hypertensie of hoge bloeddruk heeft.
De enige mogelijkheid om een onderscheid te maken tussen white coat hypertension en werkelijk verhoogde bloeddruk (een verhoging van de waarden bij een patiënt in volledige rust) is het nemen van de bloeddruk door de patiënt thuis met een elektronische bloeddrukmeter.
In de meeste gevallen is het antwoord heel eenvoudig: geen! Een verhoogde bloeddruk gaat meestal niet gepaard met enig lichamelijk ongemak. Het is echter wel belangrijk om hypertensie te behandelen, aangezien het risico op tromboses, beroertes en ernstige hartproblemen erg verhoogd is bij mensen met hypertensie.
Andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn roken, alcoholmisbruik en verhoogde cholesterol waarden van het bloed.
Bij verhoogde bloeddruk of hypertensie zal de arts de patiënt behandelen.
Een behandeling kan onder meer bestaan uit een aangepast dieet met weinig zout. Zout houdt water vast: hoe meer zout in het bloed, hoe meer water en dus hoe hoger het volume bloed en de bloeddruk. Vermageren kan bij dikke mensen aangewezen zijn en alcoholconsumptie zal gematigd worden.
Ook sporten kan helpen de bloeddruk te verlagen.
De arts kan ook beslissen dat de patiënt medicatie dient te krijgen. Veelgebruikte medicatie is onder meer diuretica of "plastabletten". Deze drijven water af en verlagen zo het bloedvolume en dus ook de bloeddruk.
Andere medicijnen, zoals beta-blokkers, centraal werkende vasodilatoren, calcium-antagonisten, ACE-inhibitoren en sartanen, werken direct in op de pompfunctie van het hart en op de spanning van de bloedvaten.
Indien er een onderliggende ziekte aan de oorzaak ligt van de verhoogde bloeddruk, zal men deze natuurlijk behandelen.
Het is belangrijk de bloeddruk regelmatig te nemen om te zien of de behandeling voldoende werkt. Indien niet zal men de behandeling aanpassen.
Er zijn op de markt enorm veel elektronische bloeddrukmeters te verkrijgen. Niet alle bloeddrukmeters zijn van dezelfde kwaliteit, er zijn er zelfs veel van erg bedenkelijke kwaliteit. Om een onderscheid te maken tussen de goede en minder goede bloeddrukmeters heeft de British Hypertension Society een protocol opgesteld voor het testen van de kwaliteit van bloeddrukmeters.
Aan de hand van de resultaten van deze testen wordt een score gegeven aan de geteste bloeddrukmeter.
Deze score wordt uitgedrukt als een letter van A tot D, waar A het beste resultaat is en D het slechtste: < resultaat systolische bloeddruk / resultaat diastolische bloeddruk >.
Bloeddrukmeters met score A/A zijn dus de beste. Bloeddrukmeters met een C of een D in de score worden afgeraden.